φείδομαι

φείδομαι, Anacr.101, etc.: [tense] impf. φείδοντο (without augm.) even in S.El.716 after a diphth. at the end of the preceding line: [tense] fut.

A

φείσομαι Ar.Ach.312

(troch.), Pl.Ap.31a, etc., [dialect] Ep.

πεφῐδήσομαι Il.15.215

, later [tense] fut. [voice] Pass. in med. sense φ<ε>ισθήσομαι PUniv.Giss.21.6 (ii A.D.): [tense] aor. 1

ἐφεισάμην Sol.32.1

, A.Th.412, And.2.11, etc., [dialect] Ep.[ per.] 3sg.

φείσατο Il.24.236

: [dialect] Ep. redupl. [tense] aor. 2 πεφῐδόμην, used by Hom. in opt. πεφῐδοίμην, πεφίδοιτο, Od.9.277, Il.20.464, inf.

πεφιδέσθαι 21.101

: [tense] pf. part.

πεφεισμένος Luc.Hist.Conscr.59

(in med. sense, D.C. 50.20); [dialect] Ep. imper.

πεφίδησο IG14.1363.16

; part.

πεφιδημένος Nonn. D.12.392

:—spare:

I spare persons and things, e.g. in war, i.e. not destroy them, c. gen.,

Τρώων Il.21.101

;

ἀνδρός 24.158

, cf. Od.9.277, 22.54, Pl.Ap.31a;

Ἰλίου Il.15.215

;

Ἄρης οὐκ ἀγαθῶν φ. Anacr.

l. c.;

ἀπ' ἀνδρῶν ὧν Ἄρης ἐφείσατο A.Th.412

;

γῆς πατρίδος Sol.

l.c.; μὴ φείσῃ βίου spare not my life, S.Ph.749;

μὴ φείδεσθε . . στρατοῦ Id.Aj. 844

;

φ. μήτε ἰδίου μήτε δημοσίου οἰκοδομήματος Th.1.90

, cf. 3.74: abs., spare, be merciful, ib.59.

II spare persons and things in using them, use sparingly, ἵππων φειδόμενος, i. e. taking care of them, Il.5.202;

πίθου μεσσόθι φ. Hes.Op.369

; φ. ὃν εἶχε βίον (βίον by attraction to the relat.) Thgn.908;

ἰδίᾳ μὲν τῶν <ὄντων> φείδομαι δημοσίᾳ δὲ λῃτουργῶν ἥδομαι Lys.21.16

;

φείδεσθε τοὐλαίου σφόδρα Pl.

Com.190: in this sense, most freq. with a negat., οὐ φ. not to spare, i. e. to use or give freely,

οὐδέ νυ τοῦ περ [δέπαος] φείσατο Il.24.236

;

μὴ φείδεο σίτου Hes.Op.604

;

θνῄσκωμεν ψυχέων μηκέτι φειδόμενοι Tyrt.10.14

;

τᾶς ζωᾶς Id.15.5

;

σφετέρας οὐ φείσατο νευρᾶς Pi.I.6(5).33

;

φείδεο τῶν νεῶν, μηδὲ ναυμαχίην ποιέο Hdt.8.68

.

ά; τούτων φ. μηδενός Id.9.41

, cf. 39;

φείδοντο κέντρων οὐδέν S.El.716

;

οὐδὲν φ. αὐτῶν οὔτ' ἐν πόνοις κτλ. X.Cyr.4.2.1

, cf. 7.1.29;

οὔτε τοῦ σώματος οὔτε τῶν ὄντων And.2.11

;

οὐδενὸς ἂν ἐφείσατο τῶν ἑαυτοῦ Lys.19.24

;

οὔθ' ἱερῶν κτεάνων οὔτε τι δημοσίων φ. Sol.4.13

;

μήτε χρημάτων μήτε πόνων Pl.Phd.78a

: later also c. acc., τῶν συμμάχων and τὰ τῶν συμμάχων both in D.C.50.20.

2 abs., to be sparing, live thriftily,

φείδεσθαι μὲν ἄμεινον Thgn.931

;

τοὺς φειδομένους καὶ τοὺς ἀκριβῶς διαιτῶντας And.4.32

;

οἱ γεωργοῦντες καὶ φ. D.24.172

, cf. Antipho Soph.53; freq. in part. φειδόμενος, η, ον, thrifty, Ar.Pl.247,553 (anap.), etc.; ὄμμασι φειδομένοις with shrinking, shy eyes, AP12.21 (Strat.), cf. 5.215 (Agath.), 268 (Id.); αἱ μὴ φ. (sc. μέλισσαι) the unthrifty ones, Arist.HA627a20: also

ἔπαινοι πάνυ πεφεισμένοι Luc.Hist.Conscr.59

;

πεφιδημένα δάκτυλα Nonn.D.12.392

; cf. πεφεισμένως, φειδομένως.

III have consideration for,

τῆς τοῦ λόγου συμμετρίας Plu.2.114b

: with neg., pay no heed to,

οὔτ' ἀνθρώπων φείδεται οὔτε θεῶν AP5.278

(Paul.Sil.), cf. 7.706 (Diog.).

IV draw back from, refrain from,

θαλάσσας Alc.Supp.4.13

(prob.);

κελεύθου Pi.N.9.20

;

κινδύνου X.Cyr.5.5.18

;

τᾶς θήρας BionFr.10.12

; τοῦ λέγειν, τοῦ ἀκολουθεῖν, X.Cyr.1.6.19 (v.l.), HG7.1.24;

φείδου μηδὲν ὧνπερ ἐννοεῖς S.Aj.115

, cf. E.Med.401, etc.;

οὐδενὸς φεισάμενος οὔτε τῶν πρὸς τοὺς θεοὺς οὔτε τῶν πρὸς τοὺς πολίτας δικαίων SIG708.36

(Istropolis, ii B.C.): (abs.,

μὴ φείδεσθε E.Tr.1285

;

φείδου μηδέν Id.Hec.1044

;

μὴ φείδου, εἴ τι ἔχεις διδάσκειν X.Cyr.1.6.35

): c. inf., spare to do, forbear from doing, dub. in E.Or.393 (fort. abs., post φείδου δ' distinguendum); also

φ. μή τι δρᾶσαι τῶν τυραννικῶν Pl.R.574b

;

τί φειδόμεσθα τῶν λίθων . . μὴ οὐ καταξαίνειν τὸν ἄνδρα; Ar.Ach.319

(troch.).

V in LXX, with Preps.,

φ. ἐπί τινι

have mercy upon . . , Je.

15.5

, 21.7;

ἐπί τινα Id.28(51).3

; φ. περί τινος to keep one's hands off . . , 2 Ki.12.6 (but φ. περὶ κακώσεως spare to hurt, ib.Si.13.12);

φ. ὑπὲρ τῆς κολοκύνθης Jn.4.10

;

ἀπό τινος 1 Ki.15.3

, Ez. 24.21; φ. τι ἀπό τινος keep it off, Jb.30.10; φ. τῆς ψυχῆς ἀπὸ θανάτου ib.33.18, cf. Ps.18(19).14; φειδεύμενοι (from [var] contr. [full] φειδέομαι) is cj. for φιλεύμεναι in Eus.Mynd.17.